Vẻ đẹp của người Phụ nữ Pà Thẻn bên khung cửi.

Theo Nghệ nhân Phù Thị Thiên xã Tân Bắc, huyện Quang Bình cho biết: Xuất phát từ quan niệm màu đỏ là màu của ngọn lửa thiêng, màu của niềm tin và ánh sáng, thần lửa là vị thần thiêng liêng nhất của dân tộc Pà Thẻn, người phụ nữ Pà Thẻn dệt trang phục truyền thống lấy màu đỏ là màu chủ đạo, kết hợp với các hoa văn, tượng trưng cho những con vật gắn liền với cuộc sống của con người như: Hình bông hoa, hình quả trám, hìnhcon vật, hình đầu người, hình chữ A… Mỗi bộ trang phục được thể hiện phân biệt theo độ tuổi như: Trang phục dành cho trẻ em, trang phục dành cho thiếu nữ; trang phục dành cho phụ nữ đã có chồng và trang phục cô dâu, chú rể…

Nghệ nhân Phù Thị Thiên mặc trang phụ truyền thống để giới thiệu với du khách về các sản vật của địa phương.

Đến với làng văn hóa du lịch cộng đồng thôn My Bắc, xã Tân Bắc, huyện Quang Bình, du khách sẽ được chiêm ngưỡng vẻ đẹp yêu kiều, thướt tha của người phụ nữ Pà Thẻn trong trang phục truyền thống rực rỡ sắc màu đang vui vẻ, dịu dàng bên khung cửi để dệt nên những mảnh vải thổ cẩm đầy màu sắc và ý nghĩa. Qua đó đã thể hiện sự cầu kỳ, khéo léo, tỉ mỉ của những người phụ nữ Pà Thẻn khi dệt nên những họa tiết đẹp mắt, tinh tế trên bộ y phục của dân tộc mình. Điều đó đã đem lại giá trị thẩm mỹ cao, đặc sắc cho từng bộ y phục. Với sự phối kết hợp tinh tế, hài hòa giữa các mầu sắc, hoa văn khác nhau, người Pà Thẻn đã tạo ra những bộ sắc phục riêng đối với từng lứa tuổi của người phụ nữ Pà Thẻn.

Người phụ nữ Pà Thẻn đội mũ đội đầu khác nhau để phân biệt lứa tuổi.

Nghệ nhân Phù Thị Thiên cũng cho biết thêm: Sau khi dệt được những mảnh thổ cẩm, người phụ nữ Pà Thẻn sẽ dùng các loại vải có màu đỏ, trắng, xanh, đen để may xen kẽ để tạo nên bộ trang phục rực rỡ sắc màu. Để làm nổi bật hơn trang phục của mình, người phụ nữ Pà Thẻn thường kết hợp với khăn quấn đầu,vòng  tay, kiềng, khuyên tai bạc góp phần tô thêm vẻ đẹp cho bộ sắc phục. Đặc biệt là đối với phần áo, thường được người phụ nữ lựa chọn các loại hoa văn hình vật gắn liền với cuộc sống thường ngày của con người như: Hình bông hoa, hình đầu người, chữ A, con rắn nước, hình quả trám, hình 4 con chó vây quanh đại dương ở giữa lưng áo tượng trưng cho câu truyện con chó đi tìm hạt thóc giống về cho con người canh tác.

Phần váy được chị, em chọn chỉ đen để lên khung dệt. Bởi váy cần mầu sắc tối hơn và các loại hoa văn ít hơn nhưng các loại hoa văn đó cần được nhấn mạnh và rõ nét hơn như hình cầu nối giữa các loại hoa văn liên kết với nhau. Nhưng cả áo và váy đều chung một màu sắc chủ đạo đó là màu đỏ, các màu khác chỉ là để tô thêm sắc thái, trang trí, tạo điểm nhấn giúp áo, váy thêm sặc sỡ, bắt mắt hơn.

Sự phối hợp hài hòa giữa các màu sắc và trang sức bạc đã tạo nên nét đẹp riêng có, nổi bật cho người phụ nữ Pà Thẻn trong trang phục truyền thống.

Khi mặc trang phục truyền thống, người phụ nữ hay kết hợp các dây tua được buộc đằng sau lưng với 8 dây tua màu trắng tượng trưng cho 8 anh em trong các dòng họ của người Pà Thẻn. Sau đó họ thắt lên một dây trắng dài buộc từ đằng sau ra đằng trước thả dài xuống cùng với váy. Dây trắng tượng trưng cho hình tượng của một người Cha, họ buộc dây trắng lên trên 8 tua trắng nhỏ có ý nghĩa rằng 8 anh em dưới sự bao bọc của người cha, mang ý nghĩa 8 dòng họ anh em mãi luôn chung sống đoàn kết, hòa thuận, thương yêu nhau.

Trang phục truyền thống của nam và nữ người Pà Thẻn.

Riêng y phục của nam giới đơn giản hơn nữ giới. Họ thường chọn bộ y phục màu đen, viền đỏ, quần ta, đầu đội mũ nồi hoặc đội mũ vải bằng màu đen. Đối với chú rể thì họ mặc quần áo đen, thắt dây đai màu trắng được quàng qua 2 bên vai, vắt ra sau lưng. Đầu đội khăn cũng giống như nữ giới. Chỉ khác cách quấn khăn và cách đội khăn.

Để bảo tồn và phát huy nghề dệt, may trang phục truyền thống, huyện Quang Bình đã mở các lớp dậy thêu, dệt, may mặc và mời các nghệ nhân của xã tham gia các lớp truyền dậy nghề cho thế hệ trẻ. Tạo cơ chế chính sách, khuyến khích Hợp tác xã dệt thổ cẩm của xã phát triển góp phần bảo tồn, lưu giữ, tạo công ăn việc làm ổn định cho người phụ nữ Pà Thẻn.

Có thể nói, trang phục truyền thống của người Pà Thẻn không chỉ rực rỡ sắc màu, mà nó còn đánh dấu sự trưởng thành của các chàng trai, cô gái Pà Thẻn qua các thời kỳ. Những bộ trang phục còn mang nhiều ý nghĩa khác nhau. Việc bảo tồn, gìn giữ và phát triển nghề dệt thổ cẩm, may trang phục truyền thống của người Pà Thẻn xã Tân Bắc, huyện Quang Bình đã và đang được khuyến khích, lưu truyền các giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp này.